Het natuurlijke landschap in de Liemers ademt water en dat is lange tijd zo gebleven. Sterker nog, wie het Liemerse watersysteem goed wil begrijpen ontkomt er niet aan om eerst terug te grijpen naar de basis: de ontstaansgeschiedenis van het landschap. In deel 4: landschap en bewoning in de vroege middeleeuwen.
Een belangrijke gebeurtenis voor het Liemerse watersysteem was het ontstaan van de ‘Nieuwe IJssel’. Tussen Zupthen en Deventer vond een doorbraak plaats waardoor de Berkel en de Oude IJssel in plaats van zuidelijk, plotsklaps naar het noorden gingen afwateren. Ook de Rijn ging via deze Nieuwe IJssel steeds meer water lozen in de richting van het Almere, de latere Zuiderzee. Deze nieuwe waterverbindingen waren belangrijk in het vroegmiddeleeuwse graafschap Hamaland, waartoe de Liemers, de Veluwe en Salland behoorden. De machtige graven van Hamaland produceerden ijzer uit klapperstenen op de Veluwe en in Montferland. Het ijzer werd verhandeld en via de nieuwe waterwegen werd er toegang verkregen tot een internationale afzetmarkt.
Langs de grote rivieren vormden zich tussen de 8e en 11e eeuw steeds meer hoger opgeslibde oeverwallen. Deze oeverwallen vormden natuurlijke dijkjes waar de rivieren soms doorheen braken. Op deze wijze vormden zich crevassegeulen die water aanvoerden naar het achter de oeverwallen gelegen broekgebied. Het landschap in de Liemers en het Gelderse Eiland was semi-natuurlijk. De bewoning vond plaats op de hogere dekzandruggen, rivierduinen en oeverwallen. Achter deze in cultuur gebrachte gebieden lagen nog grootschalige moerassige broekbossen die slechts extensief werden benut.
De recent uitgebrachte ‘Waterbiografie van de Liemers’ vertelt alle facetten van het water in onze regio. In deze serie delen we met u de verhalen uit de waterbiografie. De waterbiografie is opgesteld in opdracht van Liemers++ en mogelijk gemaakt door de samenwerking tussen het Waterschap Rijn en IJssel, Liemers++ en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE)
Een productie van Buro Noord in samenwerking met Cultuurland Advies en Werkend Landschap Samenstellers: Dennis Worst (Cultuurland Advies) en Peter Hermens (Werkend Landschap)
