Veel mensen herinneren het zich nog als de dag van gisteren. De treinrampen in de jaren zestig en zeventig bij Westervoort.
Iedere dag stappen wereldwijd miljoenen mensen in een trein. Het is een van de veiligste vervoersmiddelen, een treinongeluk komt niet vaak voor. Maar soms gaat het goed mis. Bijna 55 jaar geleden vindt bij Westervoort een ernstig treinongeluk plaats. Op 31 augustus 1964 om 9.08 uur botsen de internationale trein Oberhausen-Arnhem en de stoptrein uit Arnhem frontaal op elkaar. Het is een van de grootste spoorwegongelukken uit de Gelderse geschiedenis: er vallen vijf doden en 52 gewonden.
De machinist van de trein uit Arnhem ziet bij de Westervoortse spoorbrug de Duitse trein met forse snelheid op zich afkomen. Hij probeert uit alle macht te remmen en rent dan de trein in om zijn passagiers te waarschuwen. Machinist Gerritsen is maar net uit zijn cabine of daar klinkt een oorverdovende knal. Beide treinen botsen op de enkelsporige brug over de IJssel vol op elkaar. De stoptrein wordt zo in elkaar gedrukt dat verschillende wagons onder de Duitse trein schuiven. Door de kracht van de botsing kantelt de Duitse locomotief en komt op zijn kant terecht. Het houten seinwachtershuisje wordt bij de botsing volledig weggevaagd.
Enorme ravage
Seinwachter Oteman springt net op tijd naar buiten en komt op zijn vlucht van de spoordijk nog bijna onder een auto die op de Brugweg rijdt. Daar rijdt ook loodgieter Van Son die met zijn brommertje op weg is naar Arnhem. Rondvliegende brokstukken treffen zijn hoofd en hij valt versuft op de grond. Bewoner Wolbers aan de IJsseldijk hoort de klap en ziet hoe een aantal rijtuigen haast loodrecht de lucht inschuiven, waarbij een kolossale wolk van stof en rook opstijgt. Er zijn veel mensen ooggetuigen van de klap en de enorme ravage erna.
Als een wonder overleven beide machinisten het ongeluk. De machinist van de Nederlandse trein beschuldigt zijn Duitse collega dat hij door het rode sein is gereden. Uit later onderzoek blijkt dat de Duitse machinist het rode sein te laat heeft gezien. Waarom, is nooit helemaal duidelijk geworden. Het is niet uitgesloten dat de spoorwegapparatuur heeft gefaald.
Tweede ongeluk
Het blijft niet bij dat ene ongeluk op de enkelsporige brug in Westervoort: op 28 februari 1978 is het weer raak. Ditmaal is het de Nederlandse machinist die het sein over het hoofd ziet. De machinist van de dieseltrein naar Winterswijk ziet het stopsein te laat en botst op zijn tegenligger, de Trans Europe Express uit München op weg naar Amsterdam. Het trieste resultaat van dit treinongeluk: één dode en 25 gewonden.
De beide treinongelukken zijn zwarte bladzijden in de spoorgeschiedenis van Westervoort maar kennen ook een positieve zijde. Bij Westervoort ligt een dubbelspoor-brug totdat de Duitsers de brug in de Tweede Wereldoorlog opblazen. Na de oorlog wordt een afgedankte Engelse enkelspoor-brug geplaatst. Mede door de beide ongelukken beseft iedereen dat dubbelspoor op dit traject nodig is. Er komt een nieuwe spoorbrug naast de bestaande spoorbrug en het drukke baanvak Arnhem-Westervoort is vanaf dat moment dubbelspoor.
Irma de Theije
Deze serie is een initiatief van De Liemers Helemaal Goed. Met medewerking van Kunstwerk! Liemers Museum en gesteund door Leven in de Liemers en het Prins Bernhard Fonds. Via vlogs en verhalen geven we op deze wijze een gezicht aan de geschiedenis van de Liemers.
Bekijk ook de vlogs uit de serie de Schatkamer van de Liemers op: https://www.youtube.com/watch?v=D9Cw2BimHHw&list=PLYqXnrRO1N4EVUvceYQIyl-Y4pfaDhC4k
FOTO’S
Kunstwerk! Liemers Museum: foto treinramp bij Westervoort 1964
Historische Kring Westervoort: meerdere foto’s treinramp bij Westervoort 1964
