Begin 1900 telt Westervoort – amper 2000 inwoners – zo’n negen cafés, waaronder ‘Hugen’. Een cafébedrijf is in die tijd vaak een bijverdienste naast een boerenbedrijf, kruidenierswinkel of bakkerij.
Het verhaal gaat dat stichter Johannes Hugen (Jan sr., geboren 1817) naar Amerika is gegaan om goud te zoeken en dat ook heeft gevonden. Eenmaal terug, richt hij daarmee in 1851 naast de boerderij een zaak op waar een borreltje wordt geschonken (een tapperij, later café genoemd). Voor vijf centen krijgt de klant een glaasje jenever, brandewijn of een citroentje; bier wordt dan nog niet getapt. Op 15 augustus 1882 ontvangt Jan sr. van burgemeester en wethouders bericht dat: ‘aan de voorwaarden gesteld bij de vergunning tot het oprigten van een bakkerij is voldaan’. De activiteiten van familie Hugen omvatten voortaan een boerderij, een tapperij en een bakkerij.
De cafés staan doorgaans in het centrum, aan de weg naar de fabrieken, naast de kerk, aan de doorgaande weg of bij een station waar veel reizigers passeren. Het pand van de familie Hugen staat eerst aan de andere kant van de weg. Door de komst van spoor en viaduct wordt de zaak echter verplaatst naar de overkant, de huidige locatie. De ligging is gunstig: aan de Dorpstraat, een belangrijke doorgaande weg, en vlakbij het treinstationnetje. In de tijd van het treinstation heet de zaak Stationskoffiehuis Hugen, pas later wordt het Café-Restaurant Hugen.
Jaarlijkse kermis
Hét grote evenement in die tijd is de jaarlijkse kermis. Ieder café in het dorp heeft zijn eigen activiteit. Bij ‘Hugen’ vindt het koekslaan plaats. Ter ere van zijn 85e verjaardag tekent ‘Bij de Tijd’, het kwartaalblad van Historische Kring Westervoort, in 1986 een gesprek op met Jan Hugen jr. Over het koekslaan vertelt hij: “Och man, hartstikke druk was het dan. Mensen, die geen kermis vierden, kwamen wel kijken naar het koekslaan. Op een houten hakblok lagen twee lange Deventer koeken. Twee mannen, elk met een houten knuppel, probeerden hun koek doormidden te slaan. Diegene die dat als eerste lukte, won de brokstukken en de verliezer betaalde twee dubbeltjes.” In die tijd betekent kermis ook dansen. Voor iedere dans moet per paar een stuiver worden betaald. Het dansen gebeurt bij Hugen boven, over de volle breedte van het pand.
In de jaren ’20 ontstaat ook in Westervoort behoefte aan zaalruimte voor bruiloften en partijen. Burgemeester Vos de Wael raadt Dina Hugen (weduwe van opvolger Piet Hugen) aan om achter het pand een zaal te bouwen. De houten zaal houdt, ondanks opgelopen oorlogsschade, stand tot in de zeventiger jaren. Op 24 april 1951 bestaat Café-Restaurant Hugen honderd jaar en overhandigt de gemeente Westervoort de familie een stamboom. In datzelfde jaar wordt Toos geboren, dochter van derde generatie Piet Hugen jr. en zijn vrouw Riet Geurts. Ruim twintig jaar later neemt Toos Hugen als laatste generatie het bedrijf over. Op 1 januari 1973 koopt zij samen met echtgenoot Theo Knauf de zaak van haar moeder Riet die inmiddels weduwe is. De vierde generatie ‘Hugen’ moderniseert het bedrijf in de jaren erna ingrijpend. In 1976 wordt het 125-jarig bestaan van de zaak (1851-1976) gevierd met een receptie voor genodigden.
Door de uitbreiding met een (feest)zaal trekt ‘Hugen’ steeds meer klandizie. Naast de jaarlijkse kermis en carnaval, kan de liefhebber in het weekend dansen en worden er bruiloften en partijen gehouden. Er vinden openbare verkopen plaats, evenals de toneeluitvoeringen van Vriendentrouw en Ons Genoegen. Op 1 februari 1992 verkopen Toos en Theo de zaak aan Fred van der Meulen en daarmee eindigt de ‘generatie Hugen’ in het bedrijf. Het pand krijgt daarna verschillende eigenaren, namen en horeca-activiteiten. Maar familiebedrijf Café-Restaurant én Zalencentrum Hugen blijft voor altijd een begrip in Westervoort en regio.
KADER
Verschillende generaties
Het bedrijf gaat in de loop van de jaren over naar verschillende generaties. Jan Hugen sr. is oprichter. Zijn zoon Piet Hugen neemt het over van zijn vader. Hij trouwt met Dina Evers. Het echtpaar krijgt zeven kinderen. Henk gaat in Loo verder met de bakkerij annex café. Drie kinderen gaan verder in het bedrijf in Westervoort: Jan, Toos en Piet Hugen. De eerste twee blijven ongetrouwd. Piet Hugen trouwt met Riet Geurts uit Groessen. Dochter Toos Hugen, van Piet en Riet Hugen, is de vierde generatie die samen met haar echtgenoot Theo Knauf vanaf 1973 aan het hoofd van het bedrijf staat. In 1992 verkopen zij de zaak aan een derde. Hiermee eindigt na ruim 140 jaar de periode van familiebedrijf Café-Restaurant Hugen.
Irma de Theije
Deze serie is een initiatief van De Liemers Helemaal Goed. Met medewerking van Kunstwerk! Liemers Museum en gesteund door Rabobank Arnhem en Omstreken. Via vlogs en verhalen geven we op deze wijze een gezicht aan de geschiedenis van de Liemers.
Foto’s
– Stations-koffiehuis Hugen met viaduct. Foto: Historische Kring Westervoort.
– Familie Hugen tijdens de viering van het 100-jarig bestaan van de zaak op 24 april 1951. Zittend vanaf links: Henk Hugen, Bram Hugen, Piet Hugen, Riet Hugen-Geurts, Jan Hugen, Toos Hugen, Stien Jansen-Hugen, Riek Hugen-Reichwein, Mieke Hugen. Staand vanaf links: Frits Jansen, Piet Jansen, Gerard Jansen, Jan Jansen, Riet van Dijk-Hugen, Thé van Dijk, Piet Hugen, Wiet Jansen. Bron: Toos Hugen.
– Jan Hugen jr. Bron: Kunstwerk! Liemers Museum
– Rekening uit 1967. Bron: Kunstwerk! Liemers Museum
– Stations-koffiehuis Hugen met viaduct. Foto: Historische Kring Westervoort.
Bron tekst
Toos Hugen en Historische Kring Westervoort
