Langs de grote rivieren in Gelderland werd van oudsher klei gewonnen. Van die klei werd in vele tientallen fabrieken bakstenen gemaakt. Door verdere mechanisering, schaalvergroting en strengere wetgeving verdwenen veel van die fabrieken. Tal van gebouwen, schoorstenen en graafmachines beleven achter in het landschap. Als stille getuigen van het verleden. Het Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen (RBT KAN) heeft drie fietsroutes langs dit industrieel erfgoed uitgezet. De rondgaande routes maken gebruik van het bekende fietsknooppuntennetwerk. Ze zijn vervat in een aantrekkelijk vormgegeven routegids, en ook als route-app op de markt. De presentatie van de nieuwe routes was op 21 april bij Buitengoed en Baksteenmuseum De Panoven in Zevenaar.
Industrieel erfgoed
De steenindustrie in de regio Arnhem Nijmegen dateert al van 2000 jaar geleden, toen de Romeinen hun eerste steenovens hadden rond Berg en Dal. Daar maakten zij miljoenen dakpannen, tegels en stenen. De klei haalden zij uit leemputten in de heuvels van het Rijk van Nijmegen. Rond de 13e eeuw ontdekte men dat rivierklei een minstens zo goede grondstof voor stenen was en de rivieren een prima transport-ader. Omstreeks 1850 waren er in Gelderland 120 steenfabrieken waar ruim 4.200 mensen werkten. Hanneline Oosting, adjunct directeur RBT KAN: “Met name langs de zuidoever van de Waal, rond Nijmegen, liggen de meeste restanten van die steenindustrie: veel hoge schoorstenen en verscheidene ring- en vlamovens. Diverse zijn fraai gerestaureerd en hebben een andere bestemming gekregen. Andere maken nog steeds uit van een werkende steenfabriek. Bij Zevenaar ligt het baksteenmuseum De Panoven, waar de baksteengeschiedenis voor je ogen tot leven wordt gebracht. De drie nieuwe fietsroutes laten je niet alleen al dat industrieel erfgoed zien, maar tegelijkertijd een prachtig rivierengebied waaronder Nationaal Landschap de Gelderse Poort”.
Routegids
De nieuwe routegids met de pakkende naam ‘Steengoed’ is verkrijgbaar bij de VVV’s en het toeristisch bedrijfsleven in de regio Arnhem Nijmegen. In de gids zijn drie duidelijke routekaarten opgenomen met daarop aangegeven langs welke erfgoedlocaties de route voert. Vanzelfsprekend heeft iedere locatie een uitgebreide beschrijving met fotografie, zodat de fietser van de route goed over de historie wordt geïnformeerd. De routes hebben elk een afstand van 35 à 40 kilometer en maken gebruik van het fietsknooppuntennetwerk. De digitale routes zijn geplaatst in de route-app ‘beleef routes’, een gratis app te downloaden vanuit de appstores. De drie routes hebben in de route-app ook de naam ‘Steengoed’. Kijk ook op www.geldersestreken.nl/rivieren.
Samenwerking
De routes zijn uitgegeven door RBT KAN in nauwe samenwerking met de Stichting Van Steen en Natuur, Stichting Industrieel Erfgoed Nijmegen en Omgeving (STIENEO), Buitengoed de Panoven, met ondersteuning van Provincie Gelderland en Europees Fonds voor de Regionale Ontwikkeling ´Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst!’.
