Verhalenplatform Doesburg Vertelt publiceert op dinsdag 2 november een verhaal over de Doesburgse Blikfabriek. Op 25 november is het op de kop af 75 jaar geleden dat de fabriek aan de Koepoortdijk door directie en plaatselijke notabelen werd geopend. Er is nog altijd veel in de stad dat aan de Verblifa, zoals het bedrijf officieel heette, herinnert.
Het gebouw waar nu de Hubo is gevestigd, bijvoorbeeld, maar ook flatgebouwen aan de Kraakselaan van de Doesburgse architect De Wolf en namen als De Blikvanger. Veel Doesburgers werkten van jongs af aan tot hun pensionering bij de Blikfabriek. Doesburg Vertelt interviewde vijf oud-werknemers over hun belevenissen. Die beginnen tijdens de periode van de Wederopbouw en lopen door tot de sluiting van de fabriek.
De vingertjesfabriek
Arend Renkema, Frans Hofman, Jan Gansner, Jan Molenaar en Bernard Worm werkten samen ruim 175 jaar gewerkt bij ‘de Blik’. Het bedrijf stond in Doesburg lang bekend als de ‘vingertjesfabriek’, vanwege de vele bedrijfsongevallen. Vandaag de dag is de situatie uit de tijd van de Wederopbouw moeilijk voor te stellen. De nu 82 -jarige Jan Gansner bijvoorbeeld begint in 1954, veertien jaar oud op de machinefabriek.
De ‘Helmenaffaire’
Bernard Worm begon in 1952 en kijkt terug op bijna veertig dienstjaren: ‘Al met al was het goed vertoeven op de blikfabriek’. Tijdens zijn diensttijd in de jaren vijftig ervaart Worm aan den lijve de problemen met de helmen die Verblifa voor het Nederlandse leger produceert. Dat verhaal zou later bekend worden als de ‘Helmenaffaire’.
Kerstboompje gooien
Frans Hofman vertelt over de actieve personeelsvereniging, met een Sinterklaasmiddag voor de kinderen, bingoavonden, wadlopen, kegelen bij Rudi Oorlog, kerstboompje gooien en de autohobbyclub die – let wel – op zaterdagavond gebruik kon maken van de heftruckgarage. Renkema speelde in het ‘Blikorkest’, dat wel eens heeft opgetreden tijdens de Doesburgse braderie.
Het bedrijf had allerlei nauwe banden met de stad. Zo werden werknemers geholpen met huisvesting. Veel leden van de Verblifa bedrijfsbrandweer, die onder leiding stond van commandant Gijs Reijbroek, waren ook lid waren van de Doesburgse brandweer.
Legendarisch is een oefening met brandweerkorpsen van omliggende gemeentelijke en de Rode Kruis afdeling Doesburg. Die oefening werd opgeschroefd naar een hoog niveau, wat ervoor zorgde dat de toenmalige Commissaris van de Koningin: Molly Geertsema, aanwezig was. Met de groei van de fabriek werd de vraag naar personeel steeds groter. Eerst werden Drenten en Groningers geworven, daarna Spanjaarden en Italianen. Vanaf de jaren zestig ging men actief werven in Turkije.
De Vereenigde Blikfabrieken (Verblifa) wordt opgericht in 1912 en is in 1950 één van de twee grootste blikverwerkende industrieën in Nederland. Er zijn fabrieken in Krommenie, Dordrecht, Utrecht, Delft, Rotterdam, Doesburg en Leeuwarden. In 1954 start Verblifa met de vervaardiging van kunststof artikelen. In de 8 fabrieken en op het hoofdkantoor werken dan circa 3450 mensen. Tien jaar later, in 1964, zijn dat er nog ongeveer 2400. Eind 1964 ontstaat uit een fusie van Thomassen & Drijver met De Vereenigde Blikfabrieken TDV en in 1969 sluit de fabriek in Krommenie de deuren. Daarna volgen nog meer overnames, fusies, afstotingen en sluitingen. De productie worden steeds vaker verplaatst naar lage lonen landen. In Doesburg valt in 2010 het doek.
Lees alles over dit stuk Doesburgse geschiedenis op doesburgvertelt.nl. Naast het interview is er een tijdlijn met krantenknipsels en een overzicht van producten en halffabricaten die bij Verblifa zijn gemaakt. Een aantal daarvan maakt deel uit van de collectie van Beeld en Geluid in Den Haag.
Kijk vanaf dinsdag 2 november op doesburgvertelt.nl
